Category: Uncategorized

Արևը այս գիշեր չի քնելու: Նստելու է, կարդա իր օրագրի բոլոր գրածները, հիշի նրանց, ում մասին ոչ մեկին պատմել չի ուզում, հիշի նրանց, ում հիշել չի ուզում, վառի գազօջախը, օրագրերի թերթերը պահի գազի կապույտ բոցի վրա ու վառի: Նայի կապույտ բոցին ու լաց լինի վառածի համար:

Բացի գազի կապույտ բոցից, Արևը սիրում է նաև լուցկիներ վառել: Երբ տխուր է լինում, տուփով լուցկիները վառում է ու հանգցնում: Նա վառում է այնպես, որ մինչև վերջ ամբողջ հատիկը մոխիր է դառնում, հետո վառած լուցկիները շարում է սեղանին կամ հատակին, փշրում, մատները մրոտում է, մրոտ մատները քսում շորին, լվացվում ու նորից նստում: Բայց այս գիշեր նա էջերը գազի կապույտ բոցով է վառելու: Վառելու է ու լսի այն հին երգը, որը կարևոր հիշողություն ունի իր մեջ:

Արևը դեռ առավոտից շատ էր սենտիմենտալ: Արթնացավ, տանը մարդ չկար, համակարգիչը գրկեց ու միացրեց “I want you” երգը, ձայնը բարձրացրեց ու պառկեց: Աչքերը հառեց առաստաղին ու սպասեց, թե ինչքան կարող է առանց թարթիչները  թարթելու նայել առաստաղի սարդին, որը վազում էր թելի վրայով: Հետո զգաց, որ աչքերից արցունքներ են գալիս: Նա շատ է սիրում իր արցունքների համը:

Երգը մի քանի անգամ կրկնվում է, Արևը երգի հետ միասին շրթունքները շարժում է: Հավանաբար երգում է, քանի որ ձայն չի լսում: Մտածում է, որ հարևանները կբողոքեն իր հանած աղմուկի համար: Բացում է օրագիրը ու մաքուր էջի վրա վեց դատարկ վանդակ գծում:

Ալո, Արևիկ: Ո՞նց ես : Հաց կերե՞լ ես: Դուրս գալուց տաք կհագնես չմրսես: Երեկոյան ուշ չգաս տուն: Տուն հասնես անպայման կզանգես: Սպասելու եմ:

Նրա մայրը միշտ նույնն է ասում: Ամեն օր նույն խոսքերը: Արևը մտածում է, թե ինչո՞ւ պիտի իրեն սոված պահի ու սովամահ անի, կամ ինչո՞ւ պիտի բարակ հագնվի ու մրսի: Ինչո՞ւ իր մաման երբեք չի հարցնում, թե ինքը ուրա՞խ է , երջանի՞կ է , միայնա՞կ է: Մտածում է, որ, երբ ինքը երեխա ունենա, միշտ կհետաքրքրվի այդ հարցերով, դրանք շատ ավելի կարևոր են քան մնացածը:

Տնից ներքև իջնելուց սկսեց հաշվել աստիճանները: Աստիճանները այդպես մեկ էլ Ռասկոլնիկովն էր հաշվում, երբ գնում էր պառավին սպանելու: Ինքն գուցե ինչ որ մեկին ուզում է սպանե՞լ: Սկսեց  մտածել այդ մասին: Իսկ ո՞ւմ կուզեր սպանել ու ավելի հանգիստ ապրել: Դեռ կպարզի:

Պետք է գնար համալսարան, հետո Սիրահարների այգում Դինային էր հանդիպելու: Կեսօրից հետո, Իսահակյան փողոց թեքվելիս` սկսեց հաշվել մոտի եղած գումարը: Մետրոյի մուտքի աստիճաններից վերև Արևը նորից հանդիպեց երեք տարի առաջ հանդիպած փող հավաքող ծեր մարդուն: Երեք տարի առաջ Արևը ձևացրել էր, թե ոչինչ չի լսում, բայց այսօր նրա դիմացը գցեց մետրոյի տոմսի գումարը:

Ես երեք տարի սպասեցի, մինչև որ դու նորից գաս: Խզված ձայնով ասաց ծերուկը: Ձեռքդ տուր: Ես պետք է պատմեմ քո ճակատագիրը: Կնայեմ ձեռքիդ գծերին ու կասեմ, թե ինչու ես օրագրերիդ էջերին դատարկ վանդակներ գծում:

Արևը զարմացավ: Դատարկ վանդակների մասին միայն ինքը գիտեր: Ու երևի Դինան, ով միայն հետաքրքրվում է օրագրի սիրային պատմություններով:

Ձեռքդ տո՛ւր, ասում եմ: Կոպիտ ասեց ծերուկը, կանգնեց ու ուժեղ բռնեց Արևի ձեռքը: Արևը չդիմադրեց: Միայն նկատեց, որ ծերուկն իր պատկերացրածից ավելի կարճ է ու ծեր:

Քեզ թվում է, թե հասկացել ես սպիտակ խալաթավորների ասածը, բայց չես հասկանալու: Կարևոր լուրերը, քեզ մի տարի հանգիստ չեն տալու: Ինչ-որ կարևոր բան այրվելու է քո մեջ: Մի տարուց հետո կյանքդ դանդաղելու է: Սկսելու ես ավելի հստակ տեսնել ամեն ինչ: Հիշելու ես ինձ ու սպիտակ խալաթավորներին:

Արևն ուզում էր ինչ-որ բան ասել:

Մի խանգարիր: Թող մինչև վերջ ասեմ: Տեսնելու ես ինչ-որ ազգականի ուրվականը երեք տարուց: Հինգ օր չես կարողանալու լաց լինել: Արևելքի հետ կապդ խզելու ես շատ շուտ, փոխարենը օվկիանոսից այն կողմի երկրներում ես լինելու շատ: Տաս տարի հետո սկսելու ես ընդհանրապես չսովորել ու շատ աշխատել: Երեսուներկու տարի հետո թողնելու ես ռեժիմով աշխատանքդ ու սիրողական բաներով զբաղվել: Սիրելու ես, բայց չես վստահելու: Քեզ չեն սիրելու, բայց վստահելու են: Երեխաներ չես ունենալու: Ում սիրում ես քեզնից երկար է ապրելու: Մեռնելու ես խաղաղության մեջ, բայց ափսոսալու ես:

Արևը հրում է ծերուկին ու վազում: Արցունքները աչքերից թափվում են, ինչպես այսօր առավոտյան: Դինայի հետ հանդիպումը, երեկոյան զբոսանքը, ամեն ինչ գրողի ծոցն է ուղարկում, հեռախոսը անջատում ու վազում տուն: Պետք է մի անգամ էլ I want you-ն լսեմ, անընդհատ կրկնում է ու մոռանամ ամեն ինչ:

Պառկում է անկողնուն ու աչքերը հառում առաստաղին: Չի հավատում ծերուկի ասածներին: Ես չեմ կարող Արևելքը մոռանամ ու երեխաներ չունենամ, որոշում է: Ես իմ երեխաների հանդեպ պետք է ավելի հոգատար լինեմ:

Կիսաքնած վիճակից Արևն արթնանում է: Արդեն մթնել է: Մայրը երևի մի քսան անգամ զանգել է անջատած հեռախոսին: Զանգել է ու անհանգստացել: Բայց Արևի համար մեկ է, որովհետև մտածում է, որ մայրը միայն իր մրսելն է անհանգստացնում, որը չի եղել:

Տեսնում է դարակի վրա դրած այս տարվա օրագիրը: Մյուսներն էլ պետք է հանեմ, բոլորը պետք է հանեմ ու վառեմ գազի բաց կապույտ կրակի վրա: Այս գիշեր չեմ քնելու նստելու եմ կարդամ բոլոր օրերը, վերջին անգամ հիշեմ այն ինչ, չեմ ուզում հիշեմ, հետո վառեմ բոլորը:

I want you երգի տակ, գիշերը ժամը տասն անց տասնյոթ րոպեից Արևը հատ-հատ սկսում է կարդալ իր բոլոր ութ օրագրերը, հետո թերթերը պատռել ու գազի վրա այրել: Այրված թղթի հոտը լցնում է սենյակը: Հինգերորդ օրագրի մայիսի 22-ի տակ, երկու դատարկ վանդակներից հետո կարդում է՝

Արամին տեսա: Նրան շատ եմ սիրում, բայց կյանքում չեմ վստահի, չեմ վստահի ոչ մեկին: Այսօր ինձ այնպես նայեց, կարծես թե նրա համար նշանակություն չունեմ: Զզվում եմ սենց զգացումներից: Զզվում եմ սիրելուց: Ինձ թվում է, ես երեխաներիս էլ չեմ սիրելու, դրա համար էլ դժվար երեխա ունենամ: Անկապ ա դարձել օրագրում գրելը: Ինչքան կուզեի սաղ վառել: Արամին էլ, անկապ օրագրերն էլ:

Արևի չի հասկանում: Ծերուկը կարդացել է իմ օրագրերը, մտածում է: Ինչ լավ է, որ էլ ոչ մեկ չի կարդա:

I want you երգի տակ Արևը շարունակում է վառել օրագրի էջերը: Կեսգիշերին մոտ ավարտում է, լույսն անջատում, պատուհանները բացում, պառկում ու նայում մթության մեջ: Հեռախոսը վաղը կմիացնեմ, որոշում է:

1.

Նանեն սարսափած զարթնեց քնից: Երազում տեսել էր տիղմից դուրս եկող մի դիակ, ում ձեռքին արևածաղիկներ էին: Արդեն ուշ էր համալսարանի առաջին ժամը գնալու համար, գուցե երկրորդին հասցնի կամ էլ երրորդին, դա իրեն այդքան էլ չէր հետաքրքրում: Սիրտը խառնում էր, որովհետև քունն ընդհատվել էր: Վահանը կողքի սենյակում պառկած էր: Պետք է արթնացնի նրան, հարցնի թե հաց ուզում է, հաց սարքի, նայի պատուհանից դուրս ու համոզվի, որ անձրև չի գալու:

Ապեր, վեր կաց, քեզ էլ հաց սարքե՞մ,  դուռը առանց թակելու կիսաբաց անելով հարցնում է Նանեն:

Նա վաղուց սովորել է եղբոր սենյակի դուռը առանց թակելու բացելուն, եղբոր կիսամերկ մարմինը տեսնելուն, թափթփված սենյակին:

Նան, թող քնեմ, սոված չեմ, քնի մեջ ասում է Վահանը:

Այսօր լավ օր է, մտածում է Նանեն, եղբոր համար հաց չի սարքի, ինքն էլ կարող է ընդհանրապես հաց չուտել, կխաբի ծնողներին, կասի թե համալսարան է գնացել, բայց փոխարենը կգնա անգլիական այգի, կզանգի Կարենին, կնստեն խոտերի վրա ու կհամբուրվեն:

2.

Հեռվից տեսնում է Կարենին, ձեռքին ինչ-որ դեղին ծաղիկներ: Մոտենում է, արևածաղիկներ են: Ուրախանում է, Նանեին թվում է, թե նա կանխագուշակել է Կարենի նվերը, բայց չի հիշում ինչպես, չի հիշում երազը: Փաթաթվում է Կարենին, չի համբուրում, թող էլի ինքն առաջին քայլն անի, մտածում է:

Ես գիտեի, որ դու էսօր արևածաղիկներ ես բերելու:

Իրո՞ք, ես էլ ուզում էի անակնկալ անեմ, ասում է Կարենը, բայց ոչինչ չի հասկանում:

Ոչինչ, բան չկա, նստե՞նք խոտերին:

Չէ, Նան, էսօր ուրիշ տեղ եմ ուզում գնանք, կգաս չէ՞:

Նանեն սպասում էր, որ երկար կհամբուրվեն խոտերի վրա:

Ո՞ւր ես ուզում գնանք:

Անետի արվեստանոց:

Նանեն համաձայնում է: Կարենը Անետի հետ մոտ է, դրա համար անպայման պետք է Անետին տեսնել: Նանեն Անետին պետք է տեսներ, որ համոզվեր, որ իրենից լավը չէ, որ Կարենը միայն իրենն է, որ Անետն ու Կարենը չէին կարող իրար սիրել, որովհետև Կարենը իրեն է սիրում: Որովհետև Կարենն իրեն է սիրում ու համբուրվել է խոտերի վրա: Կարենը գլուխը դրել է Նանեի ազդրերին, Նանեն ազդրերի մաշկով զգացել է Կարենի մազերի շարժումը, ձեռքով խաղացել է մազերի հետ: Կարենն առաջինն է իր հետ փորձել մենթոլով ծխախոտները, պատմել իր նախկին սիրային կյանքի մասին, թե ոնց է քնել նախկին ընկերուհու հետ: Կարենը միայն իրեն է սիրում:

3.

Տեսնու՞մ ես կապույտ գույնով ներկված դուռը:

Աստիճանների ամենավերևու՞մ:

Ահա, հենց դա, Անետի արվեստանոցն է էդտեղ:

Ո՜ւխ, ինչ սիրուն դուռ է: Բայց նախ Անետին պետք է տեսնել, մտածում է:

Փայտե աստիճանները բարձրանալիս ճռռում են: Նանեն սկսում է ավելի ու ավելի դանդաղ բարձրանալ: Կարենը նկատում է:

Մի ամաչի, Անետը շատ լավն է: Կտեսնես:

Բռնում է Նանեի ձեռքը,  շարունակում բարձրանալ: Նանեին թվում է, թե ինքն ավելի դանդաղ է բարձրանում:

Ներսում կիսամութ է: Պատին եռանկյունիներ են նկարած:

Եռանկյունիները կապույտի երանգներով են: Կապույտն իր սիրած գույնն է, շշնջում է Կարենը: Ինչ տեսնես, համարյա ամեն ինչ կապույտի երանգների մեջ է, երբ լուսավոր է: Բայց Անետը կիսախավարն է սիրում:

Իսկ ինչի՞ հենց եռանկյունիներ:

Եսիմ, իրենից կհարցնես:

Անետը գորգի վրա ինչ-որ մեկին համբուրում է: Նանեն հանգստանում է ու առաջին անգամ մանրամասն նայում Անետի պատին կախված նկարներին: Բոլոր նկարներում մեռած մարդիկ են, բոլորում. խեղդված, կախված, խոտերին պառկած… Նանեին թվում է, թե դիակները բաց երկնագույն են: Նա ուզում է կիսախավարի մեջ տեսնել, թե ում հետ է համբուրվում Անետը: Բայց ինչ-որ սև զանգվածից ավել ոչինչ չի տեսնում:

Անետ՞, չենք խանգարում: Հարցնում է Կարենը, մի քիչ սպասելուց հետո:

Անետը շրջվում է, տեսնում երկուսին էլ, կանգնում: Կանգնում է նաև Անետի հետ համբուրվողը:

Նանեն լարվում է, ուզում է տեսնել Անետի հետ համբուրվողի դեմքը: Չի տեսնում:

Նանե՞, ասում է Կարենը, ծանոթացի Անետի հետ:

Նանեն նայում է Անետին, ժպտում:

Ուրախ եմ, Նանե: Բայց ամաչում է հարցնել թե ով է Անետի կողքի կանգնածը, ով կարծես թե դանդաղ հեռանում էր սենյակից:

Նանեն, ուզում էր իմանալ, թե ինչի՞ ես եռանկյունիներ նկարել պատին, հարցնում է Կարենը Անետի ու Նանեի հետ ինչ-որ ընդհանուր թեմայից խոսալու համար:

Անետը մի պահ մտածում է:

Էդպես անարդար չի լինի, ես պատմում եմ ինձնից, դուք էլ ձեզնից պետք է պատմեք: Անկեղծություն, անկեղծության դիմաց: Եկեք անկեղծություն խաղանք, առանց համարձակության, համ էլ ինչ-որ մի բանով կզբաղվենք: Նստենք գորգին ու երեքով խաղանք:

Նանեն չի ուզում խաղա, բայց Կարենը նստում է ու ինքն էլ է ստիպված միանում: Անետը շատ մոտ է նստում Կարենին, Նանեն լարվում է:

Թվերո՞վ ենք խաղում, հարցնում է Կարենը:

Չէ, շշով, ասում է Անետը, վերցնում կողքի գարեջրի դատարկ շիշը ու պառկեցրած դնում գորգի վրա: Կարեն, պտտիր, առաջինը դու ես: Ում վրա կանգնեց, նրան հարցնում ենք:

Կարենը պտտում է: Շիշը կանգնում է իր վրա: Անետը ժպտում է:

Քանի որ դու ու Նանեն շատ մոտ եք, անկեղծ հարցը ես եմ տալիս: Կար, քանի՞անգամ ես Նանեին դավաճանել ձեր ընկերության ընթացքում:

Նանեն նկատում է, որ Կարենի ձեռքը թեթև դողում է:

Միանգամից գոտկատեղից ներքև ես խփում, ծիծաղում է Կարենը:

Կարեն, մի ցրի, անկեղծությունը անկեղծություն է, պետք է ամեն հարցի պատրաստ լինել, առանց ժպտալու ասում է Անետը: Ուղղակի անկեղծ ասա, Նանեն կհասկանա:

Նանեն ուշադիր նայում է Կարենին: Չի կողմնորոշվում, ուզում է լսել պատասխանը, թե՝ ոչ:

Լավ, քանի որ անկեղծ, ուրեմն անկեղծ: Նան, կներես… Ան, մի անգամ ուրիշի հետ եմ քնել Նանեի հետ ընկերություն անելիս: Հետո թշնամանքով լցված հայացքը թեքում է  Նանեի վրա ու խղճալից ձայնով մի անգամ էլ ասում: Նան, կներես էլի…

Նանեն ուզում է ինչ-որ բան ասել, բայց Անետը բռնում է ձեռքը:

Հիմա պտտելու քո հերթն է Նանե, կանոնները կանոններ են, նեղանալ չկա, բոլորն էլ դավաճանում են:

Նանեն պտտում է շիշը: Անետի վրա է կանգնում:

Դեհ, ժպտում է Անետը, ուզում ես իմանաս ինչու՞ եմ եռանկյունիներ նկարել:

Չէ, ասում է Նանեն, ես ուրիշ հարց ունեմ, ասա թե ում հետ էիր համբուրվում, ո՞վ էր էնտեղ գնացողը: Ու ձեռքով ցույց է տալիս սենյակի մուտքը:

Անետը ծիծաղում է: Հարութի հե՞տ ես ուզում ծանոթանալ: Հարո՞ւթ, Հա՞ր… կգա՞ս, էստեղ քո հետ ուզում են ծանոթանալ: Անետը նայում է մյուս սենյակի կողմը:

Հարութը դանդաղ կարծես սողալով մտնում սենյակ ու դեմքը էլի Նանեն ոչ մի կերպ չի կարողանում տարբերել:

Ես Հարութն եմ, ասում է ու ձեռքը մեկնում: Բայց Նանեն միայն սև ինչ-որ զանգված է տեսնում, կանգնում է ու ետ-ետ գնում:

Ի՞նչ եղավ, Նան, ասում է Կարենը ու էլի կանգնում:

Կար, ես իրեն չեմ տեսնում, մատով ցույց է տալիս Հարութին, լույսը վառի խնդրում եմ, լույսը վառի, ես վախենում եմ:

Կարենը նայում է կողքերը, ուզում է հիշել անջատիչի տեղը, բայց Անետն այդ ընթացքում լույսը վառում է:

Հարութը չքվում է լույսի տակ: Այնտեղ, որտեղ կանգնած էր Հարութը, հիմա ոչինչ չի մնում:

Հարութը ստվեր է, ասում է Անետը, Հարութը քո սիրելիի ստվերն է, ով իմ հետ ամեն օր համբուրվում է գորգի վրա: Անկեղծություն, անկեղծության դիմաց:

Նանեն տեսնում է Անետի բաց կապույտ մարմինը, սենյակի պատերը կապույտ դիակների նկարները, սպիտակ աչքերը, համարյա սպիտակած մազերը, հիշում է իր երազը, արևածաղիկները, Կարենի դավաճանությունը:

Հետո սարսափած նայում է Կարենին: Չէ, Կարենը կապույտ չի:

Ձեռք տուր նրան: Չէ, պետք է գնամ էստեղից: Մտածում է ու արագ վազում ՝  վազելուց շոշափելով ինքն իրեն: Մատներով փորձում է զգալ դեմքն ու մարմինը: Վազում է դեպի դուռը: Եռանկյունիները աչքերի առաջ են: Ամեն ինչ կարծես եռանկյունի է: Դուռն էլ: Հատակը լողում է ոտքերի տակ: Ձեռքերը դողում են:

Չի զգում մարմինը: Կամ զգում է: Չգիտի: Դուռը բացում է ու ներքև վազում: Աստիճանները ճռռում են: Իջնում է աստիճաններով ներքև: Նրանք կարծես չեն վերջանում: Եռանկյունի են աստիճանները: Մտածում է, թե ինչո՞ւ էր Անետը եռանկյունի նկարել: Ի՞նչ էր նշանակում եռանկյունին: Կարենը, Կարենը մնաց վերևում, իսկ ինքը վազում է ներքև: Անվերջ իջնում է , բայց աստիճանները չեն վերջանում: Մեկ, երկուս, երեք, չորս, հինգ… Համարյա հասնում է: Պատկերացնում է Անետին, զգում իրենց մարմնի նմանությունները: Անետը իր բաց կապույտ մարմինն է, իսկ Հարութը Կարենի ստվերը: Աստիճաններից մեկը ջարդվում է, աստիճանները փլվում են ոտքերի տակ: Ներքևում հատակ չի զգում, ոտքերն էլ չի զգում, իրեն չի զգում: Մթության մեջ գլորվում է փլված աստիճաններից ներքև:

—

Մենք երկուսով էինք: Ես տեսնում էի ուրվականներին, շփվում նրանց հետ, իսկ Արշակը կարողանում էր զգալ մարդկանց սեռական ցանկությունները, զգալ շատ մանրամասն, ընդհուպ մինչև առավոտյան ինքնաբավարարվելուց առաջ պատկերացրածը տեսնելը: Մենք իրարից շատ տարբեր էինք, բայց ընկերներ էինք: Առաջին քայլն արել էր Արշակը: Ավտոբուսում հանդիպելուց ու նույն կանգառում իջնելուց հետո ասել էր ինձ, որ գիտի թե ես ինչ եմ պատկերացրել իրեն շատ մոտ կանգնած:

Մի մտածի, թե անիծված ես, մխիթարել էր ինձ, պատկերացրու ուղղակի, թե յուրահատուկ ես: Չես հավատա, բայց մարդիկ ավելի ահավոր բաներ են մտածում:

Ու պատմել էր իր ընդունակության մասին, շատ մանրամասն, համարյա ինչքան որ ինքը տեսնում է: Ասել էր ինձ, որ ցավոք ինքը ինձ չի հավանում ու չի ցանկանում, այն պարզ պատճառով, որ ինքը ընդհանրապես սեռական ցանկություն չունի:

Ախր, ոնց կարելի ա էդքան բան տեսնել ու ոչ մի ցանկություն չզգալ: Զարմացել եմ ես:

Ես ուղղակի մտածում եմ, թե յուրահատուկ եմ, նույն ձևով, ոնց որ դու լավ կանեիր անես: Ուշադիր ինձ նայելով պատասխանել էր Արշակը: Մի փորձի իմ հանդեպ ոչինչ չզգալ, որովհետև ուրիշներին ցանկանալը էդքան էլ վատ բան չի: Պատկերացրու ինչ-որ ցանկանում ես, ես դրանից չեմ նեղվում:

Արշակն ինձ ասել էր, որ մարդիկ տարօրինակ են: Որ նրանք ու նաև ես պատկերացնում ենք այնպիսի բաներ, ինչն ամեն օր քննադատում ենք: Որ մենք հնարավոր բոլոր ձևերով սեքս ենք անում անծանոթների, ընկերների, ընտանիքի անդամների և այլոց հետ, բայց չենք ուզում խոստովանել. փոխարենը վախենում ենք:  

Իմ համար զգալն ու սեռական ցանկությունը նույն մակարդակի վրա են: Ասել էր նա ինձ: Ի տարբերություն քեզ: Ու ժպտացել էր, առաջարկել  մոտ ընկերներ լինել:

Ես Արշակին սկզբում չէի ասել, որ ավելի յուրահատուկ եմ քան ինքը թափանցել էր իմ մեջ: Ես տեսնում եմ էակներ, ում սեռական ցանկությունները ինքը ոչ մի դեպքում չի կարող տեսնել: Արշակը դա հասկացավ, երբ իրեն պատմեցի մոր սպանության պատմությունը, որը մոր սպանողի կնոջ ուրվականն էր ինձ կցկտուր պատմել:

Դզեց: Զարմացել էր, Արշակը: Ես միայն այդ դեպքից երևի կարողանայի ասեի, որ դու մարդասպանի կնոջը գեղեցիկ ես համարել:

—

Հիմա մենք գիտենք իրար ավելի լավ քան առաջ: Արշակը ճանաչում է ինձ իմ սեռական ցանկություններով, ես ճանաչում եմ իրեն ուրվականների բերած շշուկներով: Իմ իմացածն ավելի բազմազան է, Արշակի իմացածն ավելի խորը: Բացի իրար ճանաչելը մենք ճանաչում ենք նաև մյուսներին: Խաղում ենք մեր ազգականների, ընկերների ու անծանոթների հետ, հասարակական տրանսպորտում, ֆեյսբուքում, Հյուսիսային պողոտայով քայլելիս: Արշակը ինձ պատմում է նրանց սեռական ցանկությունների մասին, մանրամասն նկարագրում ամեն մի շարժումն ու բբի լայնացումը, ես պատմում եմ ուրվականների պատմածները: Ու մենք փորձում ենք հասկանալ նրանց՝ բարձրակրունկների վրա քայլող ծտին, մորուքավոր ու մազոտ հեծանիվ քշող տղային, ակորդեոն նվագող պապիին, ում հետ սեքս արած միակ աղջկա ուրվականը կողքից չի կարողանում հեռու գնալ:

—

Արշակին այսօր հանդիպելու եմ քաղաքապետարանի դիմացը: Նա գալու է ու առաջարկի իրականացնել երազում տեսածը:

Կարո՞ղ ես ուրվականներից մեկին խնդրել կամ ստիպել որ տեսանելի դառնա ինձ, որ նայեմ իրեն ու տեսնեմ ամենն ինչ-որ պատկերացնում ա: Արս, ինչ կլինի, չմերժես, ես քեզ պարտք կմնամ, ախպոր պես, արա:

Ու ես երկու օր տանջվելու եմ, խնդրելու եմ, շշնջալու եմ, պահանջելու եմ որ ուրվականներից մեկը տեսանելի դառնա Արշակին: Սկզբում ոչինչ չի ստացվելու, նրանք դա չեն կարողանում, ասելու են բոլորը: Բայց ուրվականներից մեկի հետ զրույցից հինգ օր հետո պարզելու եմ, որ, այնուամենայնիվ, մեկը կա, ով այդ հատկությամբ օժտված է: Մեկ օր հետո գտնելու եմ նրան, Աբովյան 40ա-ի ութերորդ հարկից կախված: Կանչելու եմ, իմանալու եմ անունը ու Կառային խնդրելու եմ երևալ Արշակին. Կառան առանց երկար բարակ համոզելու համաձայնելու է: Պայմանավորվելու ենք ու Աբովյան փողոցի վրա Կառան 4 վայրկյանով տեսանելի է դառնալու Արշակին և մյուսներին: Արշակը նայելու է Կառայի աչքերի մեջ:

Կառայի անհետանալուց հետո Արշակը ինձ պատմելու է ամեն ինչ:

Գիտե՞ս էդ ինչ զգացում էր, Արս, երբ որ մեկը կա, ում չգիտես, ում ցանկությունները չես կարողանում տեսնել: Չգիտես, նա ում հետ է ուզում քնի, համբուրվի, չգիտես ինչ ա թաքցնում,  թե ամսականները երբ են վերջին անգամ եղել, երբ ա ինքնաբավարարվել ցնցուղի տակ: Հասկաում ես չէ՞, Արս:

—

Գիշերը ուրվականներից մեկը շշնջալու է ինձ, որ զուգարանում լսել է Արշակի խորը ու հաճախացած շնչառությունը:

3-րդ օր

Վանդակում գայլը սատկում է: Կծկվել է, արյունոտ մորթու վրա երևում են գյուղացիների կողմից հասցրած բազմաթիվ հարվածների հետքերը: Հայրս գայլին գտել էր այգում կիսամեռ ընկած, չէր սպանել, կապել-բերել էր հին հավաբնի մեջ գցել: Նա իմացել էր, որ գայլը մի քանի գառ է խեղդել, որ գյուղացիները ցանկացել են սատկացնել, բայց նա հազիվ փրկվելով փախել եկել է մեր այգի: Քանի որ գյուղացիները խուսափում էին մեր ընտանիքի հետ շփվելուց, միայն հորս տեղեկացրել են, թե՝ այգումդ գայլ կա: Ես հիմա կանգնած եմ վանդակի առաջ, նայում եմ գայլի կրծքավանդակի համարյա անտեսանելի շարժումներին և արդեն երրորդ օրն է ամեն վայրկյան սպասում նրա մահվանը: Ես հորիցս ժառանգել եմ հաստ այտոսկրերն ու բնության հանդեպ անսահման սերը: Երբ գյուղում բալենիները ծաղկում են, ես օրերով պառկում եմ ծառերի տակ ու թերթիկների միջից երկնքին նայում: Իսկ հիմա, գայլի արյունոտ հետքերով մոխրագույն մարմինը ինձ անսահման ցավ է պատճառում: Արդեն երրորդ օրն է հետևում եմ նրան, այն հույսով, թե գայլը կարող է ոտքի կանգնել: Բայց հայրս, ով կենդանիներից ավելի լավ է հասկանում, կոտրում է իմ բոլոր հույսերը, ասելով, թե՝ գայլը սատկում է:

5-րդ օր

Բայց գայլը շարունակում է շնչել ու հինգերորդ օրը նա դեռ կենդանի է: Ոչինչ չի ուտում ու խմում. վանդակի արանքներից գցած ոսկորներն ու անձրևաջուրը չեն հետաքրքրում: Իմ երկարատև բացակայությունից հետաքրքրված մեր դարպասներից ներս է մտնում Արշակը: Նա գյուղում մեր ընտանիքի միակ ոչ ազգակցական ընկերն է, ով կարող է առանց ինչ-որ հատուկ թույլտվության բացել մեր դարպասներն ու այցելել մեզ:

Արփ, ո՞ւր ես կորել, ժպտալով հարցնում է, երբ հեռվից տեսնում է ինձ վանդակի մոտ:

Ես լռում եմ, Արշակը նայում է աչքերիս, նայում վանդակի մեջ, տեսնում՝ գայլի անսահման ցավը:

Քանի՞ օր է, հարցնում է:

Հինգ, պատասխանում եմ, չեմ կարողանում արցունքներս զսպել:

Արշակը մոտենում է, բռնում ձեռքս, հետո ինքն էլ մոտենում վանդակին ու երկար նայում գայլին:

Նա ինչ-որ բան է ուզում, ասում է դադարից հետո, ինչ-որ բան, որը ես չեմ հասկանում: Ես հարցնում եմ նրան, բայց նա մերժում է: Չի ուզում խոսել հետս ու պատմել իր ցանկությունը, գայլերն այդպես են:

Ասելուց հետո լարված նստում է վանդակի եզրին աճած խոտերի վրա, ձեռքերով բռնում ծնկները ու լռում: Ես լաց եմ լինում, նստում եմ Արշակի կողքը ու նայում խոտերի արանքներից երևացող սև հողին:

Գուցե՞ ես օգնեմ, համարձակվում եմ խոսել վերջապես, գուցե գայլը ի՞նձ պատմի իր ցանկությունը:

Արշակը նայում է ինձ, հետո գլուխը թեքում դեպի գայլը:

Եսիմ, եթե կուզես կարող ենք փորձել:

Ես համաձայնվում եմ:

6-րդ օր

Համաձայնվելուց հետո Արշակը խոստանում է վաղը բերել անհրաժեշտ իրերը: Արշակն ինձ պետք է շատ կարճ ժամանակով մտցնի գայլի մեջ, այն հույսով, որ այնտեղ նա գուցե ինձ պատմի իր ցանկությունը:

Ես սպասում եմ:

Արշակը վեց ժապավեն է բերել: Դրանցից մեկով պետք է կապի մեր իրար բռնած ձեռքը, մյուս հինգը՝ կապի մեր ոտքերին ու իմ մյուս ազատ ձեռքին:

Իմ մյուս ձեռքը պետք է ազատ լինի, որ քեզ կարողանամ մտցնել գայլի մեջ:

Կապում ենք ժապավենները, ամուր սեղմում եմ Արշակի ձեռքը, նա փակում է աչքերը, ես հետևում եմ:

Դու գիտես, հանկարծ ինչ-որ կախարդանքի խոսքեր է ասում Արշակը, որ եթե դու ուրիշի ներսում ես և այդ ուրիշը մեռնում է,

եթե նա մեռնում է,

և դու նրա ներսում ես,

դու նույնպես կմեռնես նրա հետ,

դու նույնպես կմեռնես նրա հետ:

դու գիտես, որ եթե գայլը մեռնում է,

և նա քո ներսում է,

դու նույնպես կմեռնես նրա հետ,

դու նույնպես կմեռնես նրա հետ:

2901-րդ օր

Ես վազում եմ փշատերևների անտառով ու զգում խեժի ու խոնավության հոտը: Տեղ-տեղ ծառերի արանքից երևում է արևը ու այդ կարճ պահերին զգում եմ, թե ինչպես է քիթս տաքանում արևից: Թեթև քամին հուշում է, որ առջևում բացատ է ու կարճ ժամանակ անց հայտնվում եմ հասած վայրի ելակներով մի բացատում: Արևը ջերմացնում է մորթիս: Կանգնում եմ, նայում եմ կողքիս թռչուններին ու բնազդաբար ձգտում եմ նրանց որսալ: Բայց ես սոված չեմ: Հետո պառկում եմ մրջնաբույնից մի քիչ հեռու, նայում մրջյուններին ու արևի ջերմությունից աչքերս փակում:

Արշակը կտրում է մեր ձեռքերը կապող ժապավենը:

Ոչինչ չասեց, չէ՞, հարցնում է: Գայլերը այդպես են, ոչինչ չեն պատմում, չնայած որ ոհմակով են ապրում:

Ես դանդաղ սկսում եմ պատմել իմ տեսածը: Արշակը ուշադիր լսում է, զարմացած, որ գայլը ինչ-որ բան է ինձ ցույց տվել, զարմացած իմ տեսածի գույներից:

Գայլն ազատություն է ուզում, ասում է վերջում, նա ուզում է վանդակից դուրս մեռնել: Գիտեմ, որ հակառակ իմ զգուշացումների, դու ամեն դեպքում բացելու ես վանդակի դուռը; Դարպասների դուռն էլ բաց կթողնես, տան դռները չմոռանաս փակել:

Գիշերը, երբ բոլորը քնած էին, ես թաքուն բացում եմ վանդակն ու դարպասները, հետո կողպում տան դուռն ու պառկում:

7-րդ օր

Լուսնով լուսավորված սենյակումս տեսնում եմ, թե ինչպես է գայլը դռներից ներս մտնում: Չեմ հասկանում, ինչպես է դա հնարավոր. ես փակել էի մուտքի բոլոր դռները: Սիրտս սկսում է արագ խփել, վախենում եմ: Գայլը դանդաղ ու կաղելով մոտենում է անկողնուս: Ես նրա քայլերի հետ դանդաղ ետ-ետ եմ գնում դեպի պատի կողմը: Գայլը հասնում է անկողնուս ու մագլցում վերմակի վրա: Ուզում եմ գոռալ, բայց զսպում եմ: Նայում է աչքերիս, հետո վերմակի վրայից հոտոտում ոտքերս: Ես հանդարտվում եմ: Բարձրանում է ոտքերիս, դանդաղ գալիս որովայնիս վրա ու պառկում, ձեռքս բնազդաբար տանում եմ ու թեթև շոյում կոշտացած մորթին: Գայլը կծկվում է, հանդարտ է: Նկատում եմ, որ մորթին սկսում է թույլ սպիտակ լույս արձակել, որը հետզհետե ուժեղանում է ու տարածվում մորթու ամբողջ մակերեսով: Ես շարունակում եմ շոյել: Լույսը սկսում է ծակել աչքերս, տարածվում ամբողջ անկողնով, ձեռքերիս վրա, մազերիս. ուժգնությունից փակում եմ աչքերս:

7-րդ օր

Հայրս թակում է սենյակիս դուռը ու մյուս կողմից կատաղած հարցնում:

Դու՞ ես բացել հավաբնի դուռը:

Ես արագ հագնվում եմ, առանց պատասխանի վազում հորս կողքով դեպի տան բակ: Վանդակի դուռը բաց է: Ներսում մոխրագույն գայլն է: Արյունոտ: Կծկված: Մեռած:

դու գիտես, որ եթե նա մեռնում է,

և նա քո ներսում է,

դու երբեք չես մեռնի նրա հետ,

դու երբեք չես մեռնի նրա հետ:

Վարդանը կուրսեցիս է, ով համարյա ոչինչ չի խոսում: Առաջին անգամ նրան տեսնելիս՝ գանգուր մազերը նկատեցի. ուրիշ ոչինչ: Վանող տեսքը, վախի հասնող մենակությունը նրա հետ շփվելու բոլոր հնարավորությունները սպառում էին: Չորս տարի սովորելու տարիներին հարյուր ինսունվեց հոգանոց կուրսում երկու անգամ եմ առիթ ունեցել նրա հետ խոսել:

Մի օր, ռուսերենի սեմինարին, Վարդանի գրպանից երեսունին մոտ ապակե մանր գնդիկներ թափվեցին հատակին: Բոլորը ծիծաղում էին ու օգնում հավաքել դրանք․ ռուսերենի դասախոսը նույնիսկ վերցրեց մեկն ու տվեց Վարդանին: Վարդանը շփոթվել էր, բայց աշխատում էր ցույց չտալ: Իմ նստարանի տակից ես վերցրեցի մուգ կարմիր գնդիկը ու պահեցի գրպանումս:

Կրոնների պատմության դասախոսը իմ ստուգարքը նշանակեց միայն այն բանի համար, որ ես կապիկների օրինակով նրան կարողացա բացատրել կրոնի ու հավատի միջև եղած տարբերությունն ու բացատրեցի, թե ոնց են դոգմաները առաջանում: Ամբողջ պատասխանի ընթաքում գրպանումս մատներով Վարդանի կորցրած կարմիր գնդիկի հետ էի խաղում: Երբ լսարանից դուրս եկա, նկատեցի, որ Վարդանը գալիս է իմ հետևից: Շրջվեցի, թեքվեց ու ուրիշ ուղությամբ գնաց: Հաջորդ օրը նույնպես, համալսարանից դուրս գալուց Վարդանը հետևում էր ինձ: Այս անգամ հասա բարդու ծառի մոտ թեքվեցի բայց նա էլի չկար: Այսպես համարյա մեկ շաբաթ: Հաջորդ շաբաթ հավաքելով ամբողջ համարձակությունս՝ Վարդանին հանկարծակի բերեցի․ դեռ համալսարանից դուրս չեկած կտրուկ կանգնեցի, շրջվեցի ու նայեցի ուղիղ աչքերի մեջ:

Ի՞նչ ես ուզում ինձանից, ինչո՞ւ ես ամեն օր հետևիցս գալիս, հարցրեցի:
Եվ Վարդանն առաջին անգամ խոսեց իմ հետ:
Տուր իմ գնդիկը:
Ի՞նչ գնդիկ
Որ հիմա գրպանումդ է, ամեն անգամ դաս պատասխանելիս մատներով խաղում ես հետը: Դա քոնը չի: Տուր ինձ իմ կարմիր գնդիկը:

Ինձ պետք էլ չէր դա: Փորձեցի պաշտպանվել ու մեկնեցի կարմիր գունդը, վերցրու:
Ինձ թվաց, նա կվերցնի ու կգնա, բայց կարմիր գունդը գրպանը դնելուց հետո, մյուսից հանեց մի ուրիշ գունդ ու մեկնեց ինձ:

Քոնը սա է : Թափանցիկը: Սա է քո իրական գունդը: Կարմիրը քոնը երբեք չի կարող լինել:
Ձեռքս մեկնում եմ, բռնում է, ափիս մեջ դնում ապակե թափանցիկ գունդն ու հեռանում:

Թափանցիկ գունդը միշտ գրպանումս էի պահում: Ամեն անգամ տնից դուրս գալիս ստուգում էի, թե արդյոք վերցրել եմ հետս, անհանգստանալիս գրպանումս պահում էի ափիս մեջ: Թափանցիկ գունդը դարձել էր իմ թալիսմանը, առանց նրա ես ինձ անհաջողակ էի զգում: Անընդհատ փորձում էի Վարդանի հետ հանդիպման առիթ ստեղծեմ ու խոսեմ հետը, բայց չէր ստացվում: Վարդանը համարյա դասերի չէր գալիս, իմ հանդեպ առաջվա պես ուշադիր չէր, դասերից հետո՝ դասամիջոցներին, կարծես անհետանում էր: Բայց ես մեռնում էի անհամբերությունից․ ես պետք է հարցնեի նրան, թե ինչու է ինձ տվել այս թափանցիկ գունդը:

Երկրորդ և վերջին անգամ խոսեցինք թատրոնի առջևում: Ես կես ժամ շուտ էի եկել ներկայացման նշանակված ժամից և թատրոնի դիմացը մենակ կանգնել էի: Հանկարծ տեսնեմ Վարդանը անցնում է թատրոնի դիմացով, ականջակալներով, ցրված հայացքով: Ինձ չի նկատում: Հետևից վազում եմ, բռնում ձեռքից: Վարդանը կանգնում է: Քաշում եմ ականջակալները ու միանգամից շնչակտուր հարցնում:

Վարդան, ասա ինձ խնդրում եմ, ինչի՞ տվեցիր ինձ թափանցիկ գունդը: Խնդրում եմ, ասա:
Ու Վարդանն ասաց, որ երբ առաջին անգամ ինձ տեսավ, ես թափանցիկ էի այդ գնդի պես: Ես մի թեթև ժպտացի, գիտակցեցի, որ «թափանցիկը» լավ բառ է ու սիրուն: Բայց բառի ու գունդը տալու իմաստը լավ չէի հասկանում․ Վարդանին խնդրեցի, համոզեցի, որ բացատրի, թե ի՞նչ նկատի ուներ թափանցիկ ասելով՝ չասաց: Ասաց, որ միշտ նման բաները բացատրել փորձելիս իրեն ճիշտ չեն հասկանում: Ես ամեն կերպ փորձեցի հասկանալ թափանցիկ գնդի ու իմ միջև գոյություն ունեցող կապը, բայց ապարդյուն: Վարդանն այլևս ոչինչ չասաց:

«Թափանցիկ» բառը երբեք չեմ մոռանա, Վարդան, ասեցի երբ Վարդանը հեռանում էր:
Գիշերը գնդիկը ափիս մեջ պառկեցի քնելու: Կիսաքնած զգացի որ այն ընկնում է գետնին, բայց քնի ցանկությունը չթողեց, որ վերցնեմ այն: Սարսափած արթնացա, երբ զգացի որ պառկած եմ մանր գնդերի վրա, համարյա առաստաղին մոտ: Թափանցիկ գնդերը լցրել էին ողջ սենյակը: Ուզում էի կանգնել բայց անհնար էր: Գնդերը կամաց-կամաց ավելանում էին ինձ սեղմելով դեպի առաստաղը: Սկսեցի գոռալ, բայց ոչ ոք չէր արձագանքում, գնդիկները իրար էին քսվում ու խլացնում իմ ձայնը: Մարմինս կպավ առաստաղին ու զգացի որ գնդիկները թափվում են վրաս: Ծածկեցին ոտքերս, որովայնս, հետո դեմքս: Շնչելը կամաց դառնում էր անհնար: Փորձեցի վերջին անգամ գոռալ: Գնդիկներից մեկը ընկավ բերանս ու սկսեց կիսվել բերանիս մեջ: Չէի հասցնում կուլ տալ կամ թքել գնդիկները, նրանք աներևակայելի արագ շատանում էին: Հետո գնդիկներից մեկը, երևի հենց այն, որ Վարդանն էր ինձ տվել ընկավ շնչափողս: Ես սկսեցի խեղդվել: Զգացի ինչպես է շնչափողս լցվում գնդիկներով:

Խեղդվելուց հասկացա խոսքերդ, Վարդան: Որովհետև ես իսկապես սկսեցի թափանցիկ դառնալ:

Ձեռքերս դնում եմ ստեղնաշարին: Այսօր արդեն ուշ է: Փողոցի տղան գնացել է, փող հավաքողին այդպես էլ փող չտվեցի, կատուս անցյալ շաբաթ սատկեց: Անյան գրում է, որ այսօր գնալու են փաբ ուրախանան, իսկ ես հոգնել եմ:

Կատվիս առաջին անգամ տեսա երկու տարի առաջ, երբ դեռ մամայի հետ ապրում էի Շիրազի փողոցում: Փողոցի անկյունում սառած փոքրիկ փիսոյին տեսնելը կարծես իմ ճակատագիրն էր: Զգուշությամբ գիրկս առա, բերեցի տուն: Մաման սիրում էր կատուներ, գիշերները արդեն տանը հարմարված փիսոյին տանում էր դնում իր անկողնու վրա ու քնում: Այն գիշերներին, երբ կատուն տուն չէր գալիս, մաման խռացնում էր ու հաճախ զուգարան գնում: Բայց երբ փիսոն նրա մոտ էր, նրա քունը զարմանալիորեն հանգիստ էր ու խաղաղ: Սովորական մի օր կատուն մամայի վրա պառկել էր,  մաման աչքերը փակել էր ու հանգիստ մահացել: Փիսոն գնացել ու պառկել էր նրա սրտի վրա: Տեսնել էր պետք այդ ամենը: Մորս մահից հետո տեղափոխվեցի ավելի փոքր տուն ու կատվին բերեցի հետս: Նա գիշերները պառկում էր դատարկ մահճակալի վրա, բայց չէր կարողանում քնել, անընդհատ արթնանում էր, պտտվում էր սենյակով, մեկ-մեկ գալիս էր մոտս, բայց երկար չէր մնում:

Քսանմեկ տարի առաջ մաման սենյակ մտավ ու պապային մահացած գտավ: Պապան ցավից կծկվել էր բազկաթոռի վրա, բերանից արյունը թափել էր ու ամբողջ բազկաթոռը կարմիր էր դարձել: Մաման չէր կողմնորոշվում ինչպես հնարավոր է ապրել, գիշերները չէր կարողանում քնել, անընդհատ զուգարան էր գնում, մինչև ես մի օր փիսոյին չտեսա փողոցում կծկված:
Մաման քսանմեկ տարեկանում էր ամուսնացել: Տեսել էր պապայի երկնքի գույնի աչքերը, ոսկեգույն մազերը ու սիրահարվել: Իսկ պապան սիրում էր սև կոպիտ դիմագծերով աղջիկներին: Նրանք մեղրամսին մեկնել էին Շոտլանդիա, որտեղ քամի էր, անտառներ, մառախուղ ու երկուսով որոշել էին մառախուղի պես աղջիկ ունենան: Միայն մի անգամ եմ հիշում որ կռվեցին: Երբ հինգ տարեկան էի պապան տուն մտնելիս շեմքին սև կատու է տեսել ու ոտքով հարվածել է: Կատուն ճչացել է, ես էլ, իսկ մաման զգալով սև կատվի անսահման ցավը ապտակել է պապային: Պապան լռել է, քանի որ մամային շատ է սիրելիս եղել:

Ամուսնանալուց առաջ մաման իր քրոջ, տատիս ու պապիս հետ տեսել է երկրաշարժը: Երբ որ կատուները, մարդիկ, կենդանին ու անկենդանը մահացել են ու սարսափել: Մորաքրոջս համար երկարաշարժը վերջին կարևոր իրադարձությունն էր, քանի որ նա կորցրել էր իր ձեռքերն ու ոտքերը; Իսկ տատս, տեսնելով փլված շենքերը, մարդկանց շենքերի տակ, երդվել էր կյանքում բարձրահարկերում չապրել ու հարևաններ չունենալ: Պապիս հետ գնացել էին մի հեռու գյուղ ու այնտեղ, գյուղի ամենածայրում ապրել մինչև իրենց մահը: Պապս գիշերները փաթաթվում էր տատիս ու ասում, որ երկրաշարժն էլ կյանքում չի կրկնվի, որ նա կարող է հանգիստ քնել, բայց տատս ամեն անգամ կրկնում էր, որ երկրաշարժը դեռ չի ավարտվել: Դրանից վաթսուն տարի հետո էլ երկրաշարժը դեռ շարունակվելու է:

Այսօր էլ ամեն ինչ նույնն է, դեկտեմբերի յոթին նայում եմ պատուհանից ու ինձ թվում է, թե ես իմ տատն եմ, ով տեսնում է իր հարևանների մահը: Գնում էի տատիս տուն ու նստում կողքը ու  նա պատմում էր այս ամենը, պատմում էր իր մորաքրոջ մասին, ով վախից ուժեղ փակելով իր երեխայի բերանը խեղդել է նրան, որ թեև մորաքույրը փրկվել է սպանողներից, բայց դրանից հետո կորցրել է իրականության զգացումը: Պատմում էր իր մոր մասին, որ առանց տանիք տան մեջ, հողի վրա պահել է իր երեխաներին ու եփել ցորենի թեփով միակ ապուրը: Իր երիտասարդ տարիների մասին, պատերազմների, նախագահների, սովետական միության ու անհասկանալի կյանքի մասին, որը էլ չկա: Քաղաքական մարդկանց խաբեության ու երկրաշարժի մասին, որը դեռ շարունակվում է:

Տատս պատմում էր նաև, որ առաջին տպագրական մեքենաների վրա գրելն այնքան էր սիրել, որ խորհրդային միության տարիներին գնացել էր ժողկոմում անվճար տեքստեր էր մեքենագրել: Ամեն անգամ ձեռքերը տպագրական մեքենայի ստեղների վրա դնելիս ու ամեն ստեղը սեղմելիս տարօրինակ հաճույք էր զգացել նա: Հիմա ես ձեռքերս դնում եմ ստեղնաշարի վրա: Ես զգում եմ տատիցս ժառանգված ստեղների հաճույքը, կատվի ցավը, երբ հայրս հարվածել է նրան ու մի սարսափելի հոգնածություն:

Ես ու Դավիթն իրար կողք նստած ենք: Շուտ-շուտ թեյ ենք խմում, որ չմրսենք: Արդեն համարյա ձմեռ է: Դավիթը թեյը միշտ շաքարով է խմում, ասում է, որ շաքարի բյուրեղներից ամեն մեկը մի անհատականություն է ու գդալով լցնում է տաք ջրի մեջ:
Նրանք բոլորը լուծվում են իմ ձեռքի ուժով, ծիծաղելով շարունակում է ու թեյը բերում դնում իր համակարգչի կողքին՝ ձեռքիս մոտ: Մկնիկը շարժելիս ձեռքով խփում եմ ու բաժակը ընկնում է սեղանից:

Դավիթը վերջին մի քանի ամիսը գուշակությունների գրքեր է կարդում, ասում է, որ շաքարի ամեն մի բյուրեղի գտնվելու վայրը կարող է գուշակել ճակատագիրը, որ սեղանին ցրված խաղողի մնացորդների մեջ ամեն մեկս մեր ապագան կարող ենք տեսնել, թխվածքաբլիթի փշրանքները, ճմռթած անձեռոցիկները, սեղանի շուրջը նստած մարդկանց դիրքը, մատների դասավորությունը ստեղնաշարի վրա:

Ջարդված բաժակի կտորները քո ապագան են գուշակում, ասում է Դավիթը, քո կողմը գտնվող եռանկյունին հրդեհի մասին է խոսում, օրիոն համաստեղության պես դասավորված այս մի խումբը՝ որսորդի կամ որսի մասին, սլաքի պես դասավորված փշրանքները՝ հիասթափության, այս մեկը դու ես՝ կենտրոնում գտնվող այս համարյա շրջանաձև ապակու կտորը:

Ես ծիծաղում եմ, մի փոքր նախանձելով, Դավիթի վառ երևակայությանը, բայց չեմ հավատում:

Նույն ձև, փորձում եմ Դավիթի պես երևակայել, դեպի քեզ ուղղված այս ճյուղավորումը կանխորոշում է բաժանումը, այս բազմանկյունը՝ դաժանությունը, իսկ դեպի ինձ ուղղված այս եռանկյունը՝ ջրհեղեղը: Իսկ այս ապակու կտորը կարող ես և դու լինել. ցույց եմ տալիս կենտրոնի համարյա շրջանաձև ապակու կտորը:

Շարունակում եմ ծիծաղել, բայց Դավիթը լրջանում է: Տեսնում եմ, որ ինչ որ բանից վախեցել է:
Ի՞նչ եղավ:
Դու չգիտես, ասում է կատաղած, դու չես տարբերում օրիոնը բազմանկյունուց:
Պապայի հետ կռիվները ինձ սովորացրել են բանի տեղ չդնել երկար բարակ խոսակցություններ առաջացնող վեճերին: Ես լռում եմ, Դավիթը քաշվում է իր համակարգչի մոտ: Սկսում եմ մաքրել ապակե կտորներն ու թեյը:

Հաջորդ օրը Դավիթը գործի չէր եկել: Զանգում եմ, անհասանելի է: Մտածում եմ, հանկարծ ինչ-որ բան եղած չլինի, երեկվա կատաղությունն եմ հիշում: Զանգում եմ իրենց տուն:
Ուղղակի, ասում է Դավիթի մայրը, այսօր Դավիթն իրեն մի քիչ լավ չի զգում: Հարցնում եմ, թե ինչ է եղել: Անընդհատ հազում է, երևի մրսել է:

Թեյ խմելուց ուշադիր նայում եմ շաքարի բյուրեղներին, սեղանի վրա դասավորված իրերին, հին պահարանի վրայի փոշուն, աղբամանից դուրս թափված խաղողի մնացորդներին: Դավիթը երեկոյան զանգում է: Քո պատճառով քիչ էր մնում մեռնեի: Եվ պատմում է, որ իրականում ոչ թե մրսել է, այլ ընկել է հարևանի չդատարկած կեղտոտ լողավազանը, իսկ ինքը լողալ չգիտի: Հազիվ է փրկվել: Դեպի ինձ ուղղված եռանկյունին, ասում է: Հաջորդը բաժանումն է:

Գործի տեղն իրար հետ չենք խոսում, մրսում ենք, խուսափում ենք թեյ խմել: Սեղանի բոլոր իրերը հեռացրել եմ: Աղբամանները խնդրել եմ մաքրեն: Ոչ մի կանխագուշակում ստիպում եմ ինձ: Բայց խոհանոցից տեսնում եմ, թե ինչ ստվեր է առաջացնում Դավիթի նստած մարմինը պատի վրա: Դավիթը բաժանվում է ընկերուհու հետ: Դավիթը երկրորդ անգամ խեղդվելուց է փրկվում: Թեյ խմելուց տաք ջուրը լցվում է թոքերը: Դավիթը աշխատանքի չի գալիս: Իսկ ես նայում եմ նրա թողած կպչուն թղթերի դիրքին, ինչ անկյուն է կազմում մատիտը համակարգչի հետ, դեպի ուր է ուղղված նրա թեյի նոր բաժակի պոչը, ինչ ծալքեր կան օֆիսում թողած իր վերարկուի վրա: Գիշերը Դավիթի փոքր եղբայրը իր խաղալիքներից մեկը դնում է քնած Դավիթի բաց բերանի մեջ: Դավիթը երրորդ անգամ է փրկվում խեղդվելուց: Նայում եմ, թե ինչ տեսք ունի Դավիթի աշխատանքային համակարգչի լիցքավորման լարը: Չորրորդ անգամ նա կմահանա, անցնում է մտքովս ու վախենում եմ այդ մտքից:

Մի շաբաթից Դավիթը նորից գործի է գալիս: Ինձ տեսնելիս չգիտես ինչի ժպտում է: Ճակատագիրը, ասում է նա, շաքարի բյուրեղները, ջարդված բաժակի փշուրները… Կենտրոնում գտվող համարյա շրջանաձև ապակու կտորը իրար վրա գտնվող երկու բարակ կիսաշրջաններ էին: Հիմա քո հերթն է: